MARMARA BÖLGESİ COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ
- Konumu: Türkiye’nin kuzeybatısını oluşturur. Bölge doğuda Adapazarı ovası ile Bilecik’in doğusuna kadar uzanır. Bölgenin güney sınırı Kazdağı’ndan başlayarak Balıkesir ovasını içine alır ve Uludağ’ın güneyinden geçer. Çanakkale açıklarındaki Gökçeada ve Bozcaada bölgede bulunur. Bölge ülkemiz yüzölçümünün %8,5’ine sahiptir. Yüzölçümün büyüklüğü bakımından bölgeler arasında altıncı sıradadır.Bölgenin bölümleri Çatalca – Kocaeli, Ergene, Yıldız Dağları ve Güney Marmara’dır.
- Yer şekilleri: Türkiye’nin ortalama yükseltisi en az olan bölgesidir. En önemli yükseltilerini kuzeyde Yıldız Dağları, güneyde Samanlı Dağları ile Uludağ oluşturur. Uludağ 2543 m. ile bölgenin en yüksek yeridir.Bölgede alçak, tepelik alanlar ile dalgalı düzlükler geniş yer kaplar.
En önemli ovaları, Ergene, Adapazarı, Bursa, Karacabey, İnegöl, Pamukova, Gönen ve Balıkesir ovalarıdır. Meriç, Ergene, Sakarya ve Susurluk bölgenin en büyük akarsularıdır. Bölgenin ortalama yükseltisi az olduğu için akarsuların enerji potansiyelleri düşüktür. Manyas, Ulubat, İznik, Sapanca, Büyük ve Küçük Çekmece ile Durusu (Terkos) bölgede yer alan göllerdir. Kuzey Anadolu fay hattının bir kısmı bu bölgeden geçer. - İklim ve bitki örtüsü: Marmara Bölgesi’nde Akdeniz, Karadeniz ve karasal iklim özelliklerinin hepsi görülür. Bölge yılda ortalama 500 – 700 mm. arasında yağış alır. Örneğin, istanbul 677 mm, Bursa 696 mm, Edirne 586 mm. yağış almaktadır. Bölgedeki yıllık ortalama sıcaklık 13 – 15 °C’dir. istanbul’da, en sıcak ay ortalaması 23,2 °C iken, en soğuk ay ortalaması 5,6 °C dir. Güney Marmara Bölümü’nün dağlık iç kısımlarında ve Ergene Havzası’nda karasal iklim koşulları etkili iken, Karadeniz kıyı şeridinde Karadeniz iklimi görülür. Marmara ve Ege Denizi çevresindeki 300 – 400 m. yüksekliğe kadar olan alanlarda ise Akdeniz geçiş iklimi etkilidir. Bölge, bitki örtüsü çeşitliliği açısından zengindir. Bu durum, bölgedeki iklim çeşitliliğinin fazla olmasından kaynaklanır. Ergene Havzası’nın karakteristik bitki örtüsü, ormanların tahrip edilmesi ile oluşmuş antropojen bozkırdır. Yıldız Dağları’nın Karadeniz’e bakan yamaçları ile Koru ve Işık dağlarında ormanlar yer alır. Marmara ve Ege Denizi çevresinde, Akdeniz ikliminin etkisi ile 300 – 400 m. yüksekliğe kadar maki toplulukları bulunur. Güney Marmara’nın yüksek kesimlerinde ise, iğne yapraklı ormanlar yer alır. Bölge, Türkiye ormanlarının % 13’ünü kaplayarak bölgeler arasında dördüncü sırada bulunur.
- Nüfus ve yerleşme: Nüfus ve nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölgedir. Türkiye’nin toplam nüfusununun yaklaşık % 20 sinden fazlası bu bölgede yaşar. 2000 nüfus sayımına göre bölge nüfusu 17,4 milyon, nüfus yoğunluğu gerçek alana göre km2 ye 258 kişidir. Bölgede şehir nüfusu fazla iken, kır nüfusu oldukça azdır. Diğer bölgelerden göç aldığından nüfusu sürekli olarak artmaktadır.
- Tarım ve hayvancılık: Ayçiçeği, zeytin, Şekerpancarı, Pirinç, Bağcılık, Mısır. Hayvancılık özellikle ahır hayvancılığı ve mandıracılık biçiminde yapılır.Edirne ve Kırklareli’de mandıracılık özellikle peynir üretimi gelişmiştir.Güney Marmara’da küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır.Bursa’da merinos cinsi koyunlar yetiştirilmektedir. İstanbul ve çevresinde kümes hayvancılığı yoğunlaşırken, Bursa ve Bilecik’te ipekböcekçiliği yapılmaktadır.Boğazlarda balıkçılık yapılmaktadır
- Sanayi ve yer altı kaynakları: Yer altı kaynakları açısından zengin değildir. Bor, Volfram (Tungsten), Mermer, Linyit, Barit, Doğalgaz, Demir, Manyezit-Magnezyum, Krom, Kurşun ve Bakır
- Turizm: Turizm geliri en fazla olan bölgemizdir. İstanbul, Bursa ve Edirne sahip olduğu tarihi ve doğal zenginlikler nedeniyle en önemli turizm merkezleridir.Özellikle Bursa ve Yalova’da bulunan kaplıcalar, Manyas Kuş Cenneti, Çanakkale Truva, Uludağ, Çanakkale ve Gelibolu Yarımadası, Ayasofya, Sultanahmet, Süleymaniye, Kapalı Çarşı,Topkapı Müzesi, Dolmabahçe Sarayı en fazla ilgi çeken alanlardır. Bölgede bulunan adalar ve kıyılar tarihi ve doğal bakımdan önemli zenginliklere sahiptir.